Deli Hyseni njëri nga dëshmitarët kryesor të masakrës së Llashticës është ndarë nga jeta sot në mëngjes në Francë, ku edhe ka jetuar nga viti 2006.
“Më kujtohet si sot, më kujtohet ajo ditë, ajo orë e aj sekondë i trishtuar. Pash e çka nuk pash, përjetova tmerrin më të rëndë për një familjar. Trupat e familjarëve të mi binin njëri pas tjetrit, pushkatoheshin dhe digjeshin për së gjalli. A ka më rëndë, më vështirë se ta jesh dëshmitar për së gjalli. E kam lutur disa herë zotin të vdes e mos t`i shoh ashtu, por njeriu po jetojka edhe kështu”, kishte deklaruar për rajonipress, Deli Hyseni para tri vitesh.
Deli Hyseni në moshën 53 vjeçare ka vdekur të mërkurën në mëngjes në Francë. Lajmin për rajonipress e ka konfirmuar Artan Hyseni familjar i Deliut. “Po mixha Deli ka vdekur sot, ka pasur një gjakderdhje të brendshme. Të premten pritet të vije kufoma në Llashticë” tha Artani.
Deli Hyseni pas shkrimeve të shumta që ka shkruar rajonipress ishte marrë dhe intervistuar në pyetje edhe nga policia me urdhër të prokurorit Agron Uka. “Deli Hyseni është figurë kyçe dhe dëshmitar kryesor në masakrën e Llashticës dhe për ne ka shumë rëndësi deklarata dhe rrëfimi i tij. Do të merret parasysh çdo detaj dhe çdo fjalë e këtij dëshmitari i cili ka shumë argumente dhe ka njohuri meqë e ka përjetuar masakrën” ishte shprehur prokurori Agron Uka i cili mbetet i vetmi prokuror që ka guxuar të merret me krimet e luftës.
Po çfarë ka deklaruar Deli Hyseni për ngjarjen, dhe çfarë i tha rajonipress në vitin 2018 derisa është intervistuar në shtëpinë e tij.
Lexojeni të plotë shkrimin për Deli Hysenin, deklaratat e tija të dhëna edhe më herët.Porosia aktuale e Deli Hysenit:
Mos e harroni masakrën e Llashticës, arrestoni kriminelët dhe mos i falni
3 shtator 2018Gjilan – Deli Hyseni është njëri nga dëshmitarët kryesor që e ka parë dhe përjetuar pothuajse tërë masakrën e Llashticës. Në rrëfimin e tij ekskluziv për rajonipress, Deli Hyseni tregon detaje interesante, shpalos tërë atë masakër që bënë serbët në këtë fshat. Deliu i ka parë familjarët e tij teksa vriteshin para syve të tij, ka parë se si digjeshin për së gjalli në prani të tij dhe në fund teksa mbuloheshin me eskavator për të humbur gjurmët.Deli Hyseni është intervistuar nga policia dhe prokuroria në gusht të vitit 2018, menjëherë pas deklaratës dhënë tek Rajonipress. Porosia e Deliut është e qartë dhe e dhimbshme. “Mos e harroni masakrën e Llashticës, mos e harroni atë tragjedi e katrahur që na bëri Serbia, mos shkelni mbi trupin e fëmijëve e prindërve tanë që u dogjën për së gjalli. Nëse asgjë nuk bëni, të paktën sillni para drejtësisë, arrestoni kriminelët dhe mos i falni sepse historia nuk do ua fal”.
“Më kujtohet si sot, më kujtohet ajo ditë, ajo orë e aj sekondë i trishtuar. Pash e çka nuk pash, përjetova tmerrin më të rëndë për një familjar. Trupat e familjarëve të mi binin njëri pas tjetrit, pushkatoheshin dhe digjeshin për së gjalli. A ka më rëndë, më vështirë se ta jesh dëshmitar për së gjalli. E kam lutur disa herë zotin të vdes e mos ti shoh ashtu, por njeriu po jetojka edhe kështu”, raporton rajonipress.
Deliun e godet plumbi në fyt dhe i humbet vetëdija. Sërish e përballon këtë skenë dhe arrin të dalë nga tymi e flaka. “E kam parë me sy sesi digjej nënë Ajshe. Ajo dha shpirt në duart e mija. E kam parë me sytë e mi Fisnik Shabanin teksa po jepte shpirt për së gjalli. Është karbonizuar në krahët e nënës së tij Zijaverës”.Deliu thotë se paramilitari që ishte rom pas vrasjes së babait e ka ekzekutuar vëllain Fazliun, kushëririn Rifatin, pastaj Xhavitin. “Unë isha goditur me plumb në qafë dhe jam alivanosur. Pas gjysmë ore kam parë se i kanë ekzekutuar të gjithë me nga një plumb, kurse djalit të vëllaut Ymerit i thanë se ty nuk po të vrasim, ty po të lamë me vuajt për tërë jetën” shprehet Deliu.Kjo është dëshmia e Deli Hysenit, njeriut që pa gjithçka dhe madje edhe buldozerin që erdhi nga Pasjani për të rrafshuar tërë vendin e krimit. “Nuk dua të vdes pa dëshmuar aty ku duhet dhe nuk dua të vdes pa e takuar serbin dhe romin. Anipse nuk shoh, mund ti njoh nëse përballem me ata drejtpërdrejtë. Këta hetuesit e tanë le të presin derisa të vdesin dëshmitarët. Vërtet është një turp i madh që askush nuk është marrë me neve. Unë do të jetojë me rrëfimin tim që e kam përjetuar në lëkurën time, por me vdekjen time vdes edhe rrëfimi. Edhe në Francë kam dhënë deklaratë, por më thanë se ti nuk sheh dhe e ke të vështirë të dëshmosh, por unë do të dëshmojë një ditë” shton Deliu.
Kjo është njëra pjesë e rrëfimit të Deli Hysenit nga Llashtica e Gjilanit i cili për herë të parë flet për një medium shqiptar. Jo pse nuk ka dashur të flas, jo pse nuk ka çfarë të flas, por siç thotë Deliu, mediat e huaja dhe KFOR-i pas luftës ishin më shumë të interesuar, edhe pse e pranon se asnjë hetim nuk ndodhi për masakrën e Llashticës.
Në masakrën e Llashticës Deliu ka humbur babain Hysen Hyseni, nëna Ajshe Hyseni, vellau Fazli Hyseni, gruaja Arife Hyseni, djali i Fazliut, Driton Hyseni si dhe është i vrarë nipi ( djali i motrës) nga Velekinca, Blerim Halili.Realisht të gjithë dëshmitarët më të rëndësishëm të masakrës së Llashticës, pa dëshirën e tyre ndodhen jashtë Kosovës. E dhimbshme është historia e Deli Hysenit dëshmitarit kryesor i cili në mungesë të përkujdesjes nga ana e institucioneve shtetërore detyrohet të shkojë ilegalisht në Francë për tu shëruar nga plagët dhe traumat e luftës.
Deli Hyseni tani është bërë 50 vjeçar dhe jeton diku në Francë që nga viti 2006. “U zhgënjeva pas luftës sepse edhe pse isha i plagosur dhe kisha humbur gjysmën e familjes, babain, nënën, djalin, vëllain unë sërish duhej të punoja. Duhej ta mbaja pjesën tjetër të familjes. Ika në Francë ku tani jam rehatuar dhe ndodhem me familje” thotë Deliu.I gëzohet çdo zhvillimi që ndodhë në Kosovë edhe pse thotë se nuk ka mundësi ta shoh sepse në vitin 2007 kishte humbur të pamurin. “Si mos ti humb këta sy kur panë gjithçka, panë e përjetuan skena të llahtarshme.
Më kujtohet si sot dhe çdo orë e sekondë e përjetoj emocionalisht masakrën e Llashticës. Nuk e harrojë asnjë detaj dhe më kujtohet mirë skena e krimit që ndërtuan ushtria dhe paramilitarët serb, që dirigjoheshin edhe nga policia e rregullt”.Deliu thotë se ankthi nuk e lenë rehat tërë natën kur i kujtohen skenat e rënda. “Si të pushojë e flejë rehat kur para syve të mi më dalin prindërit, djali, gruaja e familjarët e tjerë teksa vriteshin aq mizorisht. Unë kisha vetëm gjysmë vetëdije sepse isha i plagosur në fyt. 30 prilli i vitit 1999 ndryshoj gjithçka në jetën time dhe në kujtesën time të trishtë. Më ka humbur forca e guximi që të flas për atë tragjedi. Është një emocion i madh që kur flas mezi përmbahem. E kam parë vdekjen me sy, kam parë se si vdiqët për së gjalli, kam parë sesi njeriu është më i fortë se guri. Por ende jam i aftë të dëshmojë, të rrëfejë, të tregojë edhe për serbët e dyshuar. Jam i zhgënjyer sepse askush nga policia e as nga prokuroria, nuk më kanë marrë asnjë deklaratë. E kam humbur besimin dhe jam i zhgënjyer”.
Dhe këto fjalë e këto rrëfime loti të Deli Hysenit tregojnë për vrasjen e 13 shqiptarëve në shtëpinë e Rifat Shabanit. Deliut i kujtohet ora kur paramilitari rom e qëllon të parin babanë e tij. “Romi e qëlloi në syrin e djathtë babën dhe vazhdon t`i vras të gjithë me radhë i ndihmuar edhe nga një serb”.
Porosia e Deliut është e qartë dhe e dhimbshme. “Mos e harroni masakrën e Llashticës, mos e harroni atë tragjedi e katrahur që na bëri Serbia, mos shkelni mbi trupin e fëmijëve e prindërve tanë që u dogjën për së gjalli. Nëse asgjë nuk bëni, të paktën sillni para drejtësisë, arrestoni kriminelët dhe mos i falni sepse historia nuk do ua fal”.
Edhe, Nehat Shabani mësues ishte dëshmitar i dhunës serbe. Ai është i plagosur në krahun e djathtë dhe e humbi djalin e tij Lirimin. Nehati më 13 prill 1999 plagoset nga serbët derisa banorët po qëndronin në male. Nehati i gëzohet faktit që Deli Hyseni ende është mirë nga memoria dhe po ka mundësi që të rrëfej për masakrën.
”Po befasohem nga organet hetuese që nuk e intervistojnë njeriun kryesor të masakrës. Shpresoj që ata hetues e prokuror do të zgjohen një ditë nga gjumi” shprehet me ironi Nehat Shabani.Fatkeqësisht asnjë dëshmitarë i Llashticës nuk është ftuar të dëshmojë në Hagë përkundër premtimit nga Luis Arbur ish kryeprokurore e Tribunalit të Hagës.
Ndonëse gjithçka rreth masakrës në Llashticë ishte e përpiluar duke filluar nga deklaratat e dëshmitarëve, skicat nga vendi i ngjarjes, fotografimet e vendit të krimit dhe video regjistrimet, megjithatë hetime zyrtare nga asnjë organ hetues nuk është zhvilluar.Pos masakrës fshati Llashticë ka përjetuar edhe djegien e shtëpive, ku janë plaçkitur teknika bujqësore, janë zhdukur bagëtitë e fshatit, ishte dëmtuar shkolla fillore “Esat Berisha”, ishte djegur xhamia e fshatit, ambulanca e fshatit, biblioteka e fshatit.Në tërë fshatin janë djegur 123 shtëpi, 137 objekte ndihmëse, janë plaçkitur 90 traktorë, 120 motokultivator, 3 autokombajna, 3 kombibusa, një kamion dhe 130 vetura.Gjithashtu sipas të dhënave serbët kishin plaçkitur 680 kafshë të trasha.
Të pushkatuarit e datës 30 prill 1999 janë :Hysen Deli Hyseni i lindur më 10.05.1933
Ajshe Hysen Hyseni e lindur më 11.12.1937
Fazli Hysen Hyseni i lindur më 06.01.1963
Arife Fazli Hyseni e lindur më 21.08.1963
Driton Fazli Hyseni i lindur më 13.02.1982
Mirije Deli Hyseni e lindur më 19.05.1970
Blerim Ramadan Halili i lindur më 22.12.1983
Rifat Xhemajl Shabani i lindur më 14.09.1919
Selami Rifat Shabani i lindur më 02.12.1954
Zijavere Ejup Shabani e lindur më 15.06.1962
Fisnik Selami Shabani i lindur më 20.12.1996
Sylejman Ymer Ibishi i lindur më 18.06.1932
Xhavit Banush Berisha i lindur më 10.12.1935
Në këtë pushkatim kanë mbetur gjallë dhe janë plagosur:
– Deli Hysen Hyseni (1968)
– Dritë Fazli Hyseni (1984)
– Blerinë Fazli Hyseni ( 1994)
– Leonorë Deli Hyseni (1993)
– Vlorë Selami Shabani (1986)
Në fshatin Llashticë gjithashtu janë vrarë më 13 prill 1999:
– Ali Bejtë Selimi 15.04.1937
– Enver Sylë Murseli 17.06.1949
– Ymer Kadri Rashiti 18.05.1930
– Lulzim Feti Musliu 28.02.1988
Të vrarë më 16 .04.1999:
– Rukije Qazim Ramushi 08.12. 1927
– Habibe Idriz Ramushi 03.05.1909
– Nezir Hasan Ramushi 15.02.1929
Xhyzide Shaban Hasani (1918)
– Lirim Nehat Shabani (1999)
Të vrarë më 20.04.1999:
Azem Limon Cani i lindur më 25.04.1938./rajonipres
