Ish-ministrat e vendeve të rajonit i kanë dërguar apel për Malin e Zi, Presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, ku shprehin shqetësimin mbi situatën e krijuar atje.
Ditmir Bushati (ish-ministër Punëve të Jashtme të Shqipërisë), Enver Hoxhaj (ish-ministër i Punëve të Jashtme dhe deputet në Kosovë), Roman Jakic, (ish-ministër i Mbrojtjes dhe deputet në Slloveni), Emil Kirijas (ish-sekretar shtetëror në Ministrinë e Punëve të Jashtme në Maqedonia e Veriut), Zarko Koraq (ish-zëvendëskryeministër dhe deputet në Serbi), Zlatko Lagumxija (ish-kryetar i Këshillit të Ministrave dhe Ministër i Punëve të Jashtme në Bosnje dhe Hercegovinë) dhe Vesna Pusiq (ish -zëvendëskryeministre dhe ministre e Punëve të Jashtme në Kroaci), kanë deklaruar se po përcjellin me shqetësim zhvillimet e fundit në Malin e Zi.
“Meqenëse ne të gjithë i kemi përjetuar luftërat ballkanike të viteve 1990, nuk mund të mos shohim ngjashmëritë alarmante midis ngjarjeve të sotme në Mal të Zi dhe ngjarjeve që çuan në ato luftëra 30 vjet më parë. Mali i Zi nuk është një vend me një popullsi të madhe, por është strategjikisht shumë i rëndësishëm për stabilitetin e Evropës Juglindore, madje edhe të gjithë gjirin e Adriatikut. Futja në NATO ka kontribuar në mënyrë të konsiderueshme në sigurinë rajonale të kësaj pjese të Evropës”, thuhet në apel.
Ish-zyrtarët e shteteve kanë thënë se megjithëse duket se ngjarjet që kanë të bëjnë me shugurimin e Mitropolitit të Kishës Ortodokse Serbe në Malin e Zi, Joanikije, lidhen me çështje fetare, në fakt “ato nuk kanë të bëjnë asgjë me fenë, apo me politikën a ideologjinë”.
“Ato janë një tjetër manifestim i konfliktit midis forcave që besojnë se Mali i Zi nuk duhet të ekzistojë si shtet i veçantë, dhe atyre që besojnë se Mali i Zi duhet të mbetet i pavarur me të gjitha atributet e shtetësisë. Nuk ka dyshim se ish-qeveria malazeze mund të kritikohet në shumë nivele. Sidoqoftë, përkundër këtyre gabimeve, ata besuan fuqishëm në një Mal të Zi të pavarur si një anëtar jetësor të NATO -s dhe me një të ardhme në BE. Kritikët e tyre më agresivë vijnë nga radhët e njerëzve që refuzojnë vetështetësinë dhe pavarësinë politike të Malit të Zi”, thuhet tutje.
Apeli thekson më tej se “nuk duhet të jesh ekspert i historisë së Ballkanit për të ditur se të gjitha përpjekjet për të ndryshuar kufijtë në këtë rajon janë ndjekur nga afër nga luftërat, vuajtjet njerëzore dhe tragjeditë e mëdha”.
“Një vend tjetër në konflikt të hapur dhe krizë në Evropë është gjëja e fundit që i duhet Evropës dhe botës për momentin. Prandaj ne u bëjmë thirrje institucioneve tona të BE -së dhe aleatëve të tjerë që të përfshihen në një dialog aktiv politik me të gjithë aktorët e ndryshëm politikë dhe socialë në krizën aktuale në Mal të Zi dhe të ndihmojnë në sigurimin e një zgjidhjeje paqësore të konfliktit të përshkallëzuar në vend. Pretendimi se asgjë nuk po ndodh do të ketë pasoja të tmerrshme për Malin e Zi dhe rajonin. Është veçanërisht e rëndësishme të vëreni dhe kundërshtoni përpjekjet e reja për të nënshtruar një qeveri të dobët politikisht të Malit të Zi nën ndikimet kundër NATO-s dhe BE-së ”, u tha në fund të “Apelit për Malin e Zi” drejtuar drejtuesve të BE-së dhe NATO-s.
Gjatë protestave në Cetinë kundër shugurimit të mitropolitit Joanikije, u lënduan së paku 40 persona, në mesin e tyre 20 zyrtarë policorë.
