“Sapo të kthehem nga Parisi”, presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha se do t’i propozojë qeverisë miratimin e ligjit dhe parlamentit miratimin e një ligji që rivendos dënimin me vdekje.
Në një moment, tha ai gjatë një paraqitje të ftuar të fundjavës në TV Informer, ai bëri thirrje për kthimin e dënimit me vdekje dhe iu drejtua Këshillit të Evropës me atë rast.
“Dikur kam mbrojtur publikisht që dënimi me vdekje duhet të konsiderohet për rikthim, pa dënim, nëse ndonjë akt e meriton dënimin me vdekje është akt. Kur të krijohet një qeveri të mendojnë nëse do të vazhdojnë me një propozim të tillë. Sepse mund ta dënosh dikë me 40 vjet për këtë, por nuk mendoj se është dënimi i duhur”, ka thënë Vuçiq për vajzën e vrarë nga Bori.
Mendimi i publikut
Ekspertët thonë se nëse dënimi me vdekje do të kthehej në sistemin e drejtësisë serbe, së pari duhet të ndryshohet kushtetuta. Gjithashtu, për sa kohë që vendi është kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian, dënimi me vdekje nuk mund të rikthehet.
Rifutja e dënimit me vdekje, argumentojnë ata, do të çonte në përjashtimin e Serbisë nga sistemi i Këshillit të Evropës dhe Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, pasi dënimi me vdekje është i ndaluar nga Konventa Evropiane, të cilën Serbia e ka ratifikuar.
Kujtojmë se dënimi i fundit me vdekje në Beograd u krye në fillim të viteve 1970 në burgun qendror të Milan Gutiq dhe Sava Lisovac, të cilët u dënuan në vitin 1969 për vrasjen e taksistit të Beogradit Tiosav Jankoviq.
Në Serbi, i burgosuri i fundit i dënuar me vdekje që u ekzekutua ishte Johan Drozde. Ai u dënua në vitin 1988 për vrasjen dhe përdhunimin e një vajze gjashtëvjeçare në zonën e Oxhakut dhe u qëllua për vdekje katër vjet më vonë.
Serbia ka një histori dyshekullore të dënimit me vdekje, e cila është përdorur që nga viti 1804 për një shumëllojshmëri të gjerë krimesh – nga vrasja dhe vjedhja tek lidhja jashtëmartesore, më së shpeshti që përfshin inçestin.
Dënimi me vdekje kryhej me pushkatim, varje, fshikullim dhe nganjëherë në mënyrë shumë mizore – i dënuari rrihej me rrotë dhe trupi ekspozohej publikisht pas ekzekutimit, ndonjëherë derisa të dekompozohej plotësisht.
Qëndrimi i publikut
Ministri i Jashtëm serb Ivica Daçiç tha për propozimin e Vuçiqit se një referendum për rivendosjen e dënimit me vdekje në Serbi “mund të kalojë”, por ai beson se duhet të inicohen ndryshime në kushtetutë.
“Unë jam me të vërtetë pro dënimit me vdekje, por mendoj se është e vështirë të arrihet. Vetëm nëse ndryshojmë kushtetutën… Pavarësisht nëse është realiste apo jo, kërkon një ndryshim në kushtetutë,” tha ai. Daçiq shtoi: “Të ndryshojmë kushtetutën, ne dimë si ta bëjmë”.
Millosh Vuçeviq, përfaqësues i qeverisë serbe, ministër aktual i mbrojtjes dhe kryetar i partisë në pushtet SNS, në nisjen e iniciativës për kthimin e dënimit me vdekje tha se i kupton ndjenjat e qytetarëve, por se si avokat ai kishte një qëndrim më të rezervuar dhe se gjithçka duhej vlerësuar me kujdes dhe më pas duhej dhënë një përgjigje konkrete dhe profesionale.
Ai premtoi se do të reflektojë për këtë propozim dhe do t’i përgjigjet publikut sapo të formohet qeveria dhe të merret iniciativa e presidentit serb Aleksandar Vuçiq për vendosjen e dënimit me vdekje.
“Sigurisht, ne e kuptojmë se cilat janë detyrimet tona si anëtarë të Këshillit të Evropës, por qeveria sigurisht që do të shqyrtojë çdo iniciativë, përfshirë edhe këtë”, tha ai.
Ai shtoi se nuk ka dyshim se shumica e serbëve do të mbështesin kthimin e dënimit me vdekje për krimet më të rënda në këtë moment kohor, por se ky vendim duhet të vlerësohet me kujdes.
“Ne do të jemi të përgjegjshëm për ta bërë këtë, që të mos cenojmë të drejtat dhe liritë e askujt, që të mos ofendojmë askënd, që të dëgjojmë profesionin, që të kuptojmë pritshmëritë e publikut dhe, natyrisht, që të mos rrezikojmë pozitat politike të Serbisë në institucionet ndërkombëtare”, ka premtuar Vuçeviq.
A do të jetë kërcënimi i dëbimit të Serbisë nga Këshilli i Evropës një pengesë për arritjen e një konsensusi për rikthimin e dënimit me vdekje? Apo fakti që vendi është kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian do të jetë pengesë për vendimin e autoriteteve autokratike në vend?
Këtyre pyetjeve u është përgjigjur pa mëdyshje Aleksandar Vulin, ish-kreu i BIA-s, një njeri që ka aftësinë të thotë në publik atë që Vuçiq nuk guxon.
“Ata janë të shqetësuar se Serbia mund të largohet nga Këshilli i Evropës nëse, si SHBA, ne e kthejmë dënimin me vdekje për monstrat që vrasin fëmijë. Nëse kthimi i dënimit me vdekje është një arsye që Serbia të largohet nga Këshilli i Evropës, atëherë qoftë kështu”, tha Vulin në përgjigje të deklaratave të anëtarëve të OJQ-së se rifutja e dënimit me vdekje në Serbi është e papajtueshme me anëtarësimin në Këshillin e Evropës.
Qëndrimi ndaj anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës, shpjegoi Vulin, është qëndrim ndaj Serbisë.
“Prandaj shumica e anëtarëve të Bashkimit Evropian dhe të gjithë zyrtarët e administratës së Brukselit votojnë për Kosovën, duke e ditur se po votojnë kundër Serbisë. Rusia edhe këtë herë na ka mbështetur përkundër vështirësive. Sikur Rusia të ishte ende anëtare e Këshilli i Evropës, nuk do ta kishim përmendur Kosovën, ku nuk ka Rusi, nuk ka drejtësi as për serbët, a nuk ju duket e qartë? përfundoi Vulin./The Geopost
